De geschiedenis van de pannenkoek
De eerste vermeldingen van pannenkoeken zijn niet in Brabant maar in China en Nepal te vinden. Dit oude recept werd door kruisvaarders mee terug genomen naar Europa in de 12e eeuw. Het hoofdingrediënt was boekweit, een graansoort.
Maar bij de restaurants van het Brabants pannenkoeken genootschap maken ze de pannenkoek wel tot een culinaire lekkernij, even een stukje geschiedenis over de pannenkoek….
De eerste vermelding van het verbouwen van boekweit in Europa dateren terug naar de 13e eeuw, in Nederland en Belgie. Het recept voor deze ‘oudere’ vorm van pannenkoeken bestond uit boekweit, water, melk, gesmolten boter en een vleugje bloem. Dit beslag wordt nu nog gebruikt voor Franse ‘crepes’. In Nederland gebruikt men nu meestal meer bloem en melk voor het recept. Ook worden er eieren aan toegevoegd.
De Romeinen noemde het Alita Docia, Latijns voor “wat zoetigs”. De basis ingrediënten bestaan uit melk, eieren en bloem. De ingrediënten werden gemixt en gebakken. Sommige versie bevatte honingen en stukjes fruit. Andere varianten bevatte kaas een vlees waardoor de pannenkoeken meer weg hadden van een omelet.
Tijdens de middel eeuwen begon de koek steeds meer te lijken op de modernere variant die we allemaal wel kennen. Ingrediënten zoals, boekweit, mais meel, en aardappelen werden steeds vaker gebruikt. In die tijd werden de koeken gebakken op stenen en soms met haarden.
Uiteindelijke verschenen er steeds meer varianten met ingrediënten die hun oorsprong vonden in de lokale culturen en smaak. De pannenkoek werd ook steeds vaker gebruikt bij speciale gelegenheden. De pannenkoek werd zo populair dat Shakespear het minimaal vier keer noemende in twee van zijn stukken: “All’s Well That Ends Well” uit het jaar 1601/1602 en “As You Like It” uit 1599.
In de middel eeuwen en de moderne Christelijke periode, vooral in Groot Brittannië, werden pannenkoeken gebakken om eieren op te maken voordat het vasten voor Pasen begon.
Het vasten begint op Aswoensdag. Vastenavond is dinsdag voor Aswoensdag, bij ons beter bekend als de laatste dag van het Carnaval, tot en met middernacht van deze dinsdag werden er dus volop pannenkoeken gegeten.
Wie denkt dat European de pannenkoek geïntroduceerd hebben in Amerika, zit er naast. Er zijn bewijzen dat de oorspronkelijke bewoners van Amerika, bij ons beter bekend als indianen, hun eigen versie hadden. Deze versie werd “Nokehick” genoemd, vrij vertaald beteken dit “geen koek”. In de vroege Amerikaanse historie werden de “Nokehick” en andere soorten koek, Indianen koek genoemd.
Tijdens de 18de maakten de Nederlanders de boekweit cake populair in Amerika. Rond 1750 werd de Hoecake populair, de Hoecake werd zo genoemd omdat deze werd gebakken op platte “Hoe blades”. Een “Hoe blade” is een soort platte schep.
Door de geschiedenis heen zijn er vele verschillende vormen en smaken van de pannenkoek bedacht. IN Engeland en Frankrijk staat hij bekend als crêpe. De crêpe wordt vaak afgetopt met limoensap of siroop. De Schotten noemen het Ulster die veel lijkt op de Amerikaanse Flapjack. Deze vorm wordt meestal geserveerd in kleine stukjes.
In Australië wordt de pannenkoek gegeten als dessert, dit in tegenstelling tot de Amerika waar de hij vaak gegeten wordt als ontbijt.
Bij onze buren in Duitsland staat hij bekend als Pfannkuchen. Soms wordt hij in repen gesneden en in of bij de soep gegeten. In Scandinavische landen wordt de pannenkoek vaak gegeten met slagroom en een fruit jam. In Zweden kennen ze verschillende soorten, soms gebakken, soms gefrituurd.
De geschiedenis van de pannenkoek blijft niet beperkt tot Europa en Amerika. Er zijn ook varianten in Afrika, Maleisië, de Filipijnen en vele andere landen. Waar je ook heen gaat er is altijd wel een pannenkoek in de een of ander vorm te vinden.
Maar hier in Brabant bakken we natuurlijk de lekkerste pannenkoeken, van hartig tot zoet van traditioneel tot werelds, de geschiedenis komt bij ons samen, bij een van de 6 zes aangesloten restaurants van het Brabants pannenkoeken genootschap.
